Κριτική – Θανάσης Μουσόπουλος
Τα ποιήματα “Παρανοήσεις Φυσικής Ιστορίας” του Διονύση Ντισό, Εκδ. Σφεντόνα, Θεσσαλονίκη, 2023
Του Θανάση Μουσόπουλου
Η πρόσφατη επίσκεψή μας στη Θεσσαλονίκη και η συνάντησή μας με την αγαπητή Αθηνά Ιωαννίδη σύζυγο του αξέχαστου φίλου Στέφανου, μας έδωσε την ευκαιρία στην Άνω Πόλη, κοντά στον ναό του Προφήτη Ηλία, που αποτελεί εκλεκτό δείγμα ναοδομίας της Παλαιολόγειας περιόδου, να επισκεφτούμε ένα cafe art με το χαρακτηριστικό όνομα Σφεντόνα, επί της Ολυμπιάδος.
Συζητώντας με την Αθηνά μέσα στον χώρο αυτό που κοσμείται από πλήθος εικαστικών και βιβλίων, πληροφορηθήκαμε ότι η «Σφεντόνα» και ο ιδιοκτήτης της Διονύσιος Ντισό εξέδωσαν την ποιητική συλλογή «Παρανοήσεις Φυσικής Ιστορίας».
Είχε την καλοσύνη η σύζυγος του ποιητή – ιδιοκτήτη της Σφεντόνας να μας χαρίσει ένα αντίτυπο της συλλογής. Τη διάβασα αυθημερόν με πολλή χαρά. Υποσχέθηκα κάτι να γράψω. Πραγματοποιώ την υπόσχεση…
Ο πλήρης τίτλος του βιβλίου είναι: Παρανοήσεις Φυσικής Ιστορίας – Τέχνες και Επιστήμες.
Στο οπισθόφυλλο διαβάζουμε:
«Ο Διονύσης Ντισό γεννήθηκε πριν από τριάντα εννέα χρόνια σε Τρίτη χώρα, κατοικεί και εργάζεται σε Δεύτερη και ευελπιστεί πως θα πεθάνει σε Πρώτη […] Η παρούσα ποιητική συλλογή είναι η πρώτη που διασώθηκε από την πυρά των χειρογράφων του, μια ενασχόληση που μέχρι πρότινος ο ίδιος θεωρούσε αναπόφευκτη».
Σε ανακοίνωση σχετικά με τη συλλογή «Παρανοήσεις Φυσικής Ιστορίας» διαβάζουμε: «Αποτελούμενες από είκοσι ένα ποιήματα, ζωγραφιές γνωστών και αγνώστων καλλιτεχνών και σκίτσα του ιδίου, οι «Παρανοήσεις» φιλοδοξούν να καταθέσουν μια προσωπική νότα προβληματισμού και μη, σε γενικότερα και ειδικότερα θέματα των ανθρώπινων σχέσεων και του κοινωνικού ενδιαφέροντος, στο σύνολο».
Στον Πρόλογο του βιβλίου ο Σάββας Φωτόπουλος, ανάμεσα στα άλλα γράφει:
«[…] Τα γραπτά του Διονύση Ντισό έχουν μια δική τους ζωή, που πηγάζει από την ψυχή του δημιουργού τους. Υπερβαίνοντας τον εαυτό του, ο καλλιτέχνης γίνεται πιο ολόκληρος και συνακόλουθα πιο ελεύθερος! Επομένως, όλη η Τέχνη είναι κυρίως αυτοβιογραφική. Και να μια ωραία μεταφορά που μας άφησε ο διάσημος Ιταλός σκηνοθέτης Φεντερίκο Φελίνι σχετικά με αυτή την παραδοχή: «Το μαργαριτάρι είναι η αυτοβιογραφία του στρειδιού» […] Ένα χαρακτηριστικό του ποιητικού έργου του Ντισό είναι η κίνηση της ζωής προς τα επάνω, προς το ιδανικό, αλλά με ρεαλισμό, με τα πόδια στυλωμένα στην πραγματικότητα. Σαν τη ροή ενός ποταμού, μας ταξιδεύει στο μυστικό μας κέντρο».
Για να σχηματίσει ο αναγνώστης και η αναγνώστριά μου μια συγκεκριμένη εικόνα για την ποιητική και θεματολογία του Διονύση, θα παραθέσω το πρώτο ποίημα της συλλογής:
ΝΕΚΡΑ ΦΥΣΗ
Τόσο μικρή του φωτός η χαραμάδα, / στις γρίλιες που οι νοήμονες ανακάλυψαν / για να διαφυλάξουν το πολύτιμο μέσα τους, / που στο ξύλο ν’ ανασάνει, δεν αρκεί.
Πολτοποιημένα δέντρα, άλλοτε καταπράσινα, / πατούν το ένα τ’ άλλο, έτσι στοιβαγμένα / που έχουν αφεθεί, κατά εκατοντάδες, / με προσκέφαλο και κατωσέντονο / κι από πάνω το επόμενο, να βαραίνει η πνοή.
Χιλιάδες κλαδιά φλύαρα εξιστορούν / των ανθρώπων τα πάθη, τα λάθη, το Θείο Δράμα / όσο η ζωή τους διαρκεί, όσο το υλικό αντέχει,/ ώσπου να οδηγηθούν ξανά, / σε καινούριας κοπής / κυκλική οικονομία των λέξεων.
Κι ανάμεσά τους ένα βλαστάρι, / με μια ελπίδα τσακισμένη, / δυο τρεις χαραγμένες αναμνήσεις, / και πέντε αράδες ζωή μέσα του,/ σιγοτραγουδά τον πόνο του έρωτα, / τη θνητότητα των λέξεων / στη βιάση του χρόνου, / τη θλίψη της Γης / από την οποία ξεριζώθηκε / κι έγινε βιβλίο περιττό, / σαν και τούτο δω
*
Αρμονία φύσης και ανθρώπου, αναζητήσεις ισορροπίας, αισιόδοξη προοπτική και ρεαλισμός – θα έλεγα ότι αποτελούν τον κόσμο του Διονύση Ντισό.
Τον ευχαριστώ και τον συγχαίρω και του εύχομαι καλή συνέχεια. Κλείνω τον μικρό μου περίπατο με μια αριστουργηματική στροφή από το ποίημα που φέρει τον τίτλο «Αντικατάσταση»:
«Αντικατάσταση»:
Μονάχα όταν ένα παιδί,
πάντα ένα παιδί,
ξέκλεψε τη σκιά του από τους μεγάλους
και πλησίασε τη φλόγα
τη ζεστασιά της μέσα του διαφύλαξε
και στα μικρά του χέρια κράτησε κλαδάκι αναμμένο,
περιφέρθηκε στου δάσους τη σκοτεινιά
και έτσι εγένετο Φως.
Περιμένω τη δεύτερη συλλογή…
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΞΑΝΘΗ, 31 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023
Δημοσιεύθηκε στο sparmatseto.gr
Ο Θανάσης Μουσόπουλος γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1949, σπούδασε στη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης, ζει και εργάζεται στην Ξάνθη. Ασχολείται με την ποίηση το δοκίμιο, την ιστορία και τον πολιτισμό της Θράκης. Mέλος Λογοτεχνικών και Φιλοσοφικών Εταιρειών, πήρε μέρος σε συνέδρια ως εισηγητής, συνεργάζεται με εφημερίδες, περιοδικά, ραδιοφωνικούς σταθμούς, διετέλεσε για 8 χρόνια Δημοτικός Σύμβουλος Ξάνθης, για 12 χρόνια Πρόεδρος της Φιλοπρόοδης Ένωσης Ξάνθης, μέλος άλλων πολιτιστικών φορέων, τ. Διευθυντής του Κέντρου Μελέτης Θρακικού Λόγου του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, όπου διδάσκει εδώ και δεκαοχτώ χρόνια σε ενήλικες αρχαία ελληνική γλώσσα και γραμματεία, καθώς και ιστορία και πολιτισμό Θράκης. Συνιδρυτής και Συντονιστής του Δικτύου Λόγου και Πράξης, από το 2010.